• Akcja pod Arsenałem, reż. Piotr Hertel, Polska 1978, czas: 90’, film fabularny dla młodzieży i dorosłych

Film jest ekranizacją książki Aleksandra Kamińskiego Kamienie na szaniec o losach harcerzy żyjących podczas drugiej wojny światowej, którzy swoją młodość, a czasem i życie poświęcili ojczyźnie. Opowiada o ich sile charakteru i wierności wobec swoich wartości oraz o prawdziwej przyjaźni i niezłomności w tych trudnych czasach. Harcerstwo wychowało wiele pokoleń młodych ludzi zgodnie z kodeksem moralnym, który im wpojono. Powieść  doczekała się kolejnej ekranizacji w 2014 roku, tym razem pod własnym tytułem (reż. Robert Gliński).

• Bułeczka, reż. Anna Sokołowska, Polska 1978, czas: 81’, film familijny

Wzruszająca ekranizacja książki Jadwigi Korczakowskiej pod tym samym tytułem o dziewczynce z prowincji, zwanej Bułeczką, która trafia do domu zamożnego wujostwa z Wrocławia. Mieszka razem ze swoją kuzynką Dziunią, która nie zawsze ładnie postępuje wobec niej. Dziewczynka w nowym miejscu czasem nie umie się zachować, co staje się przedmiotem drwin ze strony Dziuni, jej opiekunki i sąsiadów. Bułeczka dzielnie to znosi, nie traci pogody ducha, czym powoli zdobywa sobie sprzymierzeńców.

• Cwał, reż. Krzysztof Zanussi, Polska 1996, czas: 107’, film fabularny dla młodzieży i dorosłych

Czas głównego bohatera, dziesięcioletniego Huberta, upływa miedzy szkołą a stajnią. Jego matka wysyła go do swojej przyjaciółki. Decyzję podjęła w wyniku gróźb funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa, gdyż ojciec chłopca po wojnie został na Zachodzie. A to w latach pięćdziesiątych, w których ma miejsce akcja filmu, prognozuje kłopoty. Ekscentryczna ciotka fascynuje się jazdą konną. Jej najbliższe otoczenie to przedwojenny rotmistrz oraz ludzie z tak zwanych dobrych domów, którzy nie są ulubieńcami ówczesnej władzy. Chłopiec wychowany w prawdzie przez matkę nie rozumie mataczenia ciotki wobec komunistów, która uczy go, że tylko koni nie wolno okłamywać. Życie z przyjaciółką mamy to prawdziwa próba charakteru.

• Czarny młyn, reż. Mariusz Palej, Polska 2021, czas: 139’, film dla młodzieży

Film jest ekranizacją powieści Marcina Szczygielskiego pod tym samym tytułem. Główny bohater Iwo wraz z grupą przyjaciół mieszka w małym śląskim miasteczku, w którym nic się nie dzieje. Gdy mama idzie do pracy, musi opiekować się swoją niepełnosprawną siostrą Melą, czym oczywiście nie jest zachwycony. Sytuacja zmienia się, gdy wraz z przyjaciółmi odkryją tajemnicę młyna i gdy okaże się, że jego młodsza siostra posiada niezwykłą moc. Ciekawy wizualnie film z wątkiem fantastycznym w tle pokazuje, że wszyscy, nawet osoby niepełnosprawne, mogą być niezbędną częścią ich rówieśniczej grupy

• Człowiek (Human), reż. Yan Arthus Bertrand, Francja 2015, czas: 139’, film dokumentalny

Film jest monologiem o kondycji człowieka. Reżyser, znany fotograf, wędruje po świecie, by zadać te same pytania mieszkańcom kilkudziesięciu krajów świata na różnej szerokości geograficznej o różnym  kolorze skóry, wieku i religii. To epickie kino dokumentalne z pięknym zdjęciami naszej planety w tle jest opowieścią o jasnych i ciemnych stronach człowieczeństwa, o zmaganiu się ze swoimi słabościami i pokazuje, że – co zaskakujące w tej mozaice różnorodności – jesteśmy tacy sami.

• Jakub, Mimmi i gadające psy (Jacob, Mimmi and the Talking Dogs), reż. Edmund Jansons, Łotwa, Polska, 2017 czas: 70’, animacja

Jacob, który mieszka w centrum Rygi, przez tydzień zmuszony jest z powodów rodzinnych zamieszkać wraz ze swoją kuzynką Mimmi i wujem Edgarem na obrzeżach miasta. Ta nowa sytuacja nie zachwyca chłopca. Zamieszkanie w nowym domu i zupełnie innej dzielnicy miasta, zwanej przez tubylców Maskaschka, powoduje, że Jacob czuje się samotny. Musi zmierzyć się z nową rzeczywistością. Wszystko się zmienia, gdy zaangażuje się w akcji na rzecz ratowania środowiska. Piękna animacja o tym, jak to, co początkowo nieznane, zmienia spojrzenie na rzeczywistość.

• Johnny, reż. Daniel Jaroszek, Polska 2022, czas: 119, film fabularny dla widzów dorosłych

Film opowiada prawdziwą historię życia księdza Jana Kaczkowskiego i jego podopiecznego Patryka. Ks. Jan Kaczkowski to niestandardowy kapłan, który założył hospicjum domowe w Pucku. Sam od lat zmagał się ze swoimi różnymi ograniczeniami zdrowotnymi i jak nikt rozumie osoby chore i odrzucone. Pewnego dnia do hospicjum trafia recydywista – młody, zagubiony życiowo chłopak, który pod okiem księdza Jana i jego pensjonariuszy uczy się empatii i wrażliwości na drugiego człowieka. Film został doceniony przez widzów tegorocznego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni i otrzymał Nagrodę Publiczności.

• Najlepszy, reż. Łukasz Palkowski, Polska 2017, czas: 110’, film fabularny dla nastolatków i dorosłych

To prawdziwa historia o człowieku uzależnionym, ale jednocześnie o jego sile i możliwości zmiany nawet wtedy, gdy wydaje się to niemożliwe. O tym, że z każdej sytuacji można się podnieść, a słabość może stać się napędem do prawdziwego, godnego życia. Jerzy Górski, narkoman, pokonał swoje uzależnienie i został mistrzem świata w podwójnym triathlonie. Dzięki sportowi, silnemu charakterowi  i postawionemu celowi zwycięsko wyszedł z uzależnienia.

• Nokturna, reż. Adrià Garcia, Victor Maldonado, Francja, Hiszpania 2007, czas: 88’ animacja, film dla dzieci

Film opowiada o małym chłopcu Timie, który przezwycięża swój lęk przed ciemnością, by obserwować gwiazdy. Pewnego dnia bohater filmu spostrzega, że jego ulubiona gwiazda zniknęła. Gdy to samo dzieje się z innymi gwiazdami, mieszkaniec sierocińca wraz z tajemniczym Pasterzem Kotów wyruszają, by rozwiązać  tajemnicę ich zniknięcia. I tak zaczyna się fascynująca podróż w świat wyobraźni nie tylko dla małego widza, ale również dla odbiorcy w każdym wieku. Film otrzymał prestiżową hiszpańską nagrodę Goya za najlepszy film animowany oraz główną nagrodę na festiwalu w Barcelonie.

• Pisklaki, reż. Lidia Duda, Polska 2022, czas: 84’, film dokumentalny

Wzruszający obraz życia trojga dzieci, które obserwujemy podczas pierwszych kroków w szkolnym świecie. Droga ta nie jest łatwa, bo ich edukacja, z powodu głębokiej wady wzroku, rozpoczyna się z dala od domu, w ośrodku dla osób niedowidzących w podwarszawskich Laskach. Obserwujemy przede wszystkim Zosię, która pokazana jest w relacji z rówieśnikami i nauczycielką oraz odwiedzającymi ją rodzicami. Dzieci, wiedząc, że ich rozmówcy nie mogą zobaczyć niewerbalnie wyrażanych reakcji i uczuć,  pięknie o nich opowiadają i wzajemnie się wspierają. Oczywiście nie zawsze jest łatwo. Film pokazuje również chwile, w których się złoszczą lub tęsknią za bliskimi. Ten mikroświat wzrusza i pokazuje, że warto walczyć o siebie i bliskich. Film jest świetnym materiałem do wykorzystania  w szkole i w rodzinie do dyskusji o inności, akceptacji oraz pokonywaniu trudności i swoich ograniczeń.

• Orzeł. Ostatni patrol, reż. Jacek Bławut, Polska 2022, czas: 104, film fabularny

W filmie przedstawiona jest historia bohaterskiego okrętu podwodnego ORP Orzeł, który w czasie drugiej wojny światowej zasłynął niezwykłymi dokonaniami w walce z niemiecką flotą. Legenda polskich marynarzy, którzy na nim stacjonowali, jest żywa do dziś. Film przedstawia zachowania ludzi, którzy zostawili swoje życie osobiste na lądzie i pokazuje ich zmagania z realnym zagrożeniem min, okrętów podwodnych oraz z własnymi słabościami, które w sytuacjach granicznych stają się coraz bardziej żywe.

• Pollyanna, reż. Sarah Harding, Wielka Brytania 2003, czas: 99, film familijny

Ekranizacja klasycznej powieści dla dziewcząt Eleonor H. Porter. Opowiada o losach radosnej, rezolutnej dziewczynki, która po śmierci ojca wywieziona zostaje do domu despotycznej, kapryśnej ciotki Polly. Dziewczynka nie traci w tak trudnych okolicznościach swojego wdzięku i naturalnej radości. Pogodą ducha zauroczy niejednego dorosłego. Pollyanna, mała jedenastoletnia dziewczynka, i jej gra w radość zmieni otaczających ją dorosłych. Pogodny, poprawiający nastrój film dla każdego.

• 127 godzin, reż. Danny Boyle,USA, Wielka Brytania2010, czas: 96’, film fabularny dla młodzieży i dorosłych

 Film jest adaptacją powieści autobiograficznej Between a Rock and Hard Place alpinisty Arona Ralphstona, który przeżył ponad pięć dni uwięziony przez głaz w kanionie Blue John. Dla bohatera filmu prawdziwe życie zaczyna się w weekend podczas ekstremalnych wypraw w góry. Pewnego dnia wpada do skalnej szczeliny, w której zostaje uwięziona jego ręka. W walce o przetrwanie i uratowanie życia podejmuje dramatyczną decyzję uwolnienia jej poprzez amputację.

• Tajemniczy ogród (The Secret Garden), reż. Marc Munden, Francja, USA, Wielka Brytania 2020, czas: 99 , fabularny film familijny

Któż z nas nie pamięta rozkapryszonej Mary Lennox z książki H. Burnett Tajemniczy ogród? Kolejna ekranizacja nieśmiertelnej powieści dotyka wciąż aktualnych tematów i porusza serca widzów i czytelników. Bogactwo, dobrobyt nie zastąpi uwagi i miłości. Bezradność w obliczu choroby i nieumiejętność akceptacji swojego życia czynią je jeszcze bardziej trudnym. Poznanie życzliwych rówieśników i kontakt z przyrodą potrafi uczynić cuda. Spotkanie z Mary, Dickiem i Colinem, bohaterami filmu, nadal wzmacnia, krzepi i wprawia w dobry nastrój.

• Wszyscy za jednego (The Crossing), reż. Johanne Helgeland, Norwegia 2020, czas: 90’, film dla młodzieży

Akcja filmu toczy się w Norwegii podczas drugiej wojny światowej. Dwoje żydowskich dzieci ukrywa się w piwnicy. Żyją w ciągłym strachu i marzą o przedostaniu się do neutralnej Szwecji, gdzie nie grozi im śmierć. Kiedy inne dzieci, Otto i Gerda, odkrywają ich obecność, postanawiają im pomóc w przedostaniu się za granicę. Razem ruszają w niebezpieczną drogę.

• Wszystko o człowieku (The Human Expierence), reż. Charles Francis Kinnane, USA 2008, czas: 90’,

Film dokumentalny dla młodzieży i dorosłych Dwaj bracia, którzy mają trudne doświadczenia rodzinne, podróżują po świecie i mieszkają w miejscach, w których szukają odpowiedzi na pytanie: Kim jest człowiek? Dzielą swoje doświadczenia z bezdomnymi Nowego Jorku, z sierotami z Peru, które są okaleczane przez własnych rodziców, z trędowatymi w lasach Ghany czy w krajach afrykańskich wśród ludzi chorych na AIDS. Te doświadczenia mają wpływ na ich życie i pokazują, co naprawdę jest ważne.

Beata Kozyra