• Akademia Pana Kleksa, Podróże Pana Kleksa ,reż. Krzysztof Gradowski, Polska 1984 i 1986, czas: 158’, 160’,  film familijny

Adaptacja książki Jana Brzechwy. Główny bohater, Adam Niezgódka, wraz z innymi chłopcami uczy się u samego mistrza, Pana Kleksa, który posiada magiczne umiejętności. Przechodząc przez furtki akademii, uczniowie wkraczają w świat bajek. W tej niezwykłej szkole poszerzają wyobraźnię, żyją w świecie marzeń i snów. Tutaj wszystko jest inne niż w realnym świecie.

• Biuro detektywistyczne Lassego i Mai, reż. Josephine Bornebusch, Szwecja 2018, czas: 95’, film familijny

Film inspirowany serią książek dla dzieci szwedzkiego pisarza Martina Widmarka. Literatura ta, podobnie jak powstająca na jej podstawie seria filmów, zachwyca dzieci na całym świecie. Bohaterowie filmów to Lasse, pilny uczeń z Valleby, i Maja, nowa zbuntowana uczennica. Połączyła ich wspólna pasja i zabawa. Odkrywanie tajemnic i rozwiązywanie zagmatwanych zagadek to ich sposób na spędzanie wolnego czasu i recepta na przyjaźń. Wspólnie stworzą słynne Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai, by odsłonić wiele tajemnic.

• Blink Rink, reż. Sofia Coppola, Stany Zjednoczone, 2013, czas: 90’, film fabularny dla młodzieży i dorosłych

Film oparty na faktach, pokazuje życie nastolatków, którzy pod nieobecność kalifornijskich celebrytów wkradają się do ich domów, by móc nacieszyć się przez chwilę luksusowym życiem. Kradną ich ubrania i używają drogich przedmiotów do chwilowych szaleństw. Licealiści, uczestniczący w tej zabawie to dzieci z tak zwanych dobrych domów, w których wieje pustką. Robią to z nudów, nie dla zysku, nie zdając sobie sprawy z tego, co czynią i jakie będą tego konsekwencje. Żyją chwilą, by zaspokoić swoje naiwne pragnienia i móc pochwalić się swoimi dokonaniami na portalach społecznych w internecie. Ku przestrodze…

• Chłopcy z Placu Broni, reż. Zoltán Fábri, Stany Zjednoczone, Węgry 1969, czas: 110’, film familijny

Film nominowany do Oskara w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego. Inspiracją do powstania obrazu była książka Ferenca Molnára. Jest to opowieść o podwórkowym życiu grupy chłopców z Budapesztu, którzy walczą o plac zabaw z Czerwonymi Koszulami. Dla chłopców z obydwu grup jest to magiczne miejsce na ziemi. Tu bawią się po lekcjach. Kto wygra tę wojnę? Czy poświęcenie chłopców będzie miało wpływ na rozwój zdarzeń?

• Czarne Stopy, reż. Waldemar Podgórski, Polska 1987, czas: 98’ film familijny

Film jest adaptacją książki Seweryny Szmaglewskiej o tym samym tytule. Opowiada o harcerskim wyjeździe zastępu Czarne Stopy w Góry Świętokrzyskie. Na obozie harcerskim nie ma nudy. Ciągle się coś dzieje, trzeba odnaleźć skradziony proporzec i serdelki. A także można zawiązać nowe przyjaźnie – np. z partyzantem o tajemniczym pseudonimie Leśne Oko?

• Dzieci z Bullerbyn, reż. Lasse Hallstrom, Szwecja 1987,czas: 90’,film familijny

Kto z nas nie zachwycał się przygodami grupy szwedzkich dzieci – siedmioletniej Lisy i jej dwóch braci, Lassego i Bossego, oraz ich sąsiadów z małej szwedzkiej wioski Bullerbyn? Ich przygody opisała Astrid Lindgren, znakomita autorka książek dla dzieci. Kontynuację przygód zaprzyjaźnionych dzieci można zobaczyć w kolejnym filmie reżysera – Dzieci z Bullerbyn. Nowe przygody. Przeżycia dzieci z osady zachwycają po dziś dzień ich rówieśników na całym świecie. Te przygody się nie starzeją.

• Funny Games U.S., reż. Michael Haneke, Stany Zjednoczone 2007, czas: 111’ film fabularny dla dorosłego widza

Obraz to studium okrucieństwa dwóch młodych chłopców, dla zabawy znęcających się psychicznie i fizycznie nad małżeństwem i ich synkiem, którzy przyjeżdżają do domku letniskowego położonego nad jeziorem. Stawką okrutnej gry jest życie wszystkich członków rodziny. Reżyser Michael Haneke pokazuje widowisko, w którym dla zachowania oprawców nie ma żadnego wytłumaczenia. Film jest wiernym remakiem równie przejmującego, wcześniejszego (1977) europejskiego dzieła  tego samego reżysera.

• Gambit królowej (The Qeen’s Gambit), reż. Allan Scott i Scott Frank, Stany Zjednoczone 2020, serial

Serial jest ekranizacją powieści Waltera Tevisa z 1983 roku. Przedstawia fikcyjną historię szachistki Beth Harmon, która jako mała dziewczynka wychowywała się w sierocińcu w stanie Kentucky. Tutaj odkryła swój niezwykły talent do gry w szachy, które stały jej pasją i szczelnie wypełniły życie. Szachy to dla niej nie tylko zabawa, ale również rywalizacja z mistrzami, którzy podczas międzynarodowych turniejów pojawiają się na jej drodze. Jednak cena tych sukcesów jest wysoka.

• Pippi Langstrumpf, reż. Olle Hellbom, Niemcy, Szwecja 1969, czas: 93’, film familijny

Niezwykłe przygody piegowatej dziewczynki o imieniu Pippi, która żyje sama wraz z małpką Panem Wilsonem i piegowatym koniem. Posiada torbę złotych monet, za które może kupić wszystko, co dzieciom jest potrzebne, czyli zabawki i cukierki. Zaprzyjaźnia się z dwójką dzieci, Tommim i Anniką. Jej nieposkromiona fantazja zachwyca. Dzięki niej zdobywa wielu przyjaciół. Dodatkowym atutem dziewczynki są niezwykła siła i spryt, dzięki którym Pippi jest w stanie obronić się nawet przed złodziejami. Przygody dziewczynki opisała Astrid Lindgren w książkach, które doczekały się wielu tłumaczeń i ekranizacji. Wielbiciele Lindgren i jej książek mogą w Sztokholmie zwiedzać muzeum, w którym podążają tropem bohaterów jej książek. Jedną z sal anektuje postać Pippi, zwanej w Polsce Fizią Pończoszanką.

• Podróż za jeden uśmiech, reż. Stanisław Jędryka, Polska 1971, czas: 86, serial familijny

Znakomity film familijny, który opowiada o zabawnych przygodach dwóch nastolatków: Dudusia i Poldka, ogromnie różniących się temperamentem, wyglądem i sposobem życia. Są kuzynami, a jednak należą do dwóch różnych światów. Różnice pomiędzy chłopcami generują mnóstwo zabawnych historii i niezapomnianych przygód w czasie podróży autostopem przez Polskę. Niewątpliwie jest to dobra ekranizacja książki Adama Bahdaja. Popularność serialu zaowocowała pełnometrażowym filmem kinowym.

• Rozbijemy zabawę, reż. Roman Polański, Polska 1957, czas: 8’, film krótkometrażowy

Jedna z pierwszych etiud światowej sławy reżysera, który nakręcił ją na początku kariery w łódzkiej filmówce. Reżyser zorganizował w parku potańcówkę, na którą zaprosił swoich znajomych i przyjaciół. Na uczestników zabawy tanecznej nasłał lokalnych chuliganów, którzy rozpoczęli bójkę. Zdarzenie to zostało przez reżysera sprowokowane, by mógł je bez uprzedzenia uczestników imprezy sfilmować.

• Szatan z 7 klasy, reż. Maria Kaniewska, Polska 1960, czas: 104’, fabularny film familijny

Siedemnastoletni uczeń Adam zostaje zaproszony przez swojego nauczyciela na wakacje, by wyjaśnić trudną zagadkę znikania kolejnych drzwi z litewskiego dworku. Detektywistyczne zdolności Szatana, ucznia siódmej klasy, i jego niezwykła inteligencja pozwolą odkryć, gdzie podczas odwrotu wojsk po klęsce w Rosji napoleoński żołnierz ukrył skarb. Znakomita obsada aktorska oraz scenariusz, oparty na książce Kornela Makuszyńskiego, gwarantuje dobrą zabawę. Mimo że film jest czarno-biały i nie najmłodszy stażem, wciąż zachwyca, a piosenka z tego filmu, z tekstem Ludwika Jerzego Kerna, jest śpiewana do dziś.

• Toy Story, reż. John Lasseter, Stany Zjednoczone 1995, czas: 81’, film familijny

Pierwszy film animowany znanej firmy Pixar, stworzony przy użyciu technik komputerowych we współpracy z wytwórnią Disney. Akcja rozgrywa się w dziecinnym pokoju Andy’ego wśród zabawek: dinozaura Rexa, psa Cienkiego, Pana Bulwy. Do tego świata, w którym bezsprzecznie króluje kowboj Chudy, wkracza nowa postać: kosmonauta Buzz Astral. Pojawienie nowej zabawki wywraca cały świat do góry nogami. Ze względu na dużą popularność film doczekał się aż pięciu kontynuacji.

• Wakacje z duchami, reż. Stanisław Jędryka, Polska 1970, serial dla młodzieży

Historia grupy nastoletnich chłopców przebywających podczas wakacji w leśniczówce, obok której znajduje się zamek. Ten beztroski czas wypełnia im spotkanie z historią i duchami w tle. Rozwiązanie tajemnicy zamku pochłania nastolatkom całe wakacje.

• Za duży na bajki, reż. Kristoffer Rus,Polska 2022, czas: 106’, film familijny

Życie kilkuletniego Waldka wypełnione jest grami komputerowymi. Nie zna innego sposobu spędzania czasu. Nawet bliscy mu rówieśnicy związani są z grami komputerowymi. Gamming to jego pasja i zabawa. Nagle z powodu choroby mamy do jego świata wkracza nietuzinkowa ciotka, która wprowadza niezwykły koloryt i zmienia jego życie. Piękny film familijny o rodzinnych relacjach, walce z sobą samym i trudnej czasem codzienności.

• Życie jest piękne, reż. Roberto Benigni, Włochy1997, czas: 116’, film fabularny dla dorosłych i młodzieży Guido Orefice wraz z wujem i małoletnim synem Giosué trafia do obozu koncentracyjnego. Ojciec za wszelką cenę pragnie ochronić syna przed okrucieństwem wojny. Udaje mu się to dzięki jego niezwykłej pogodzie ducha i determinacji. Przedstawia Giosuému okrutny czas wojny w formie zabawy. Wmawia synowi, że ich pobyt w obozie koncentracyjny to gra, w której uczestniczą oni i współwięźniowie. Film w oryginalny sposób pokazuje czas wojny, ale nie jest pozbawiony refleksji. To śmiech przez łzy.

Beata Kozyra