Proponujemy przegląd filmów o książkach.

• Atramentowe serce (Inkheart), reż. Ialin Softley, Niemcy, USA, Wielka Brytania 2008, czas: 106', film familijny.

Dwunastoletnia Meggie wraz z ojcem – introligatorem dorasta w świecie książek. Pan Folchard posiada niezwykłą umiejętność, o której nie wie jego córka – gdy czyta na głos książkę, potrafi przywołać do życia jej bohaterów. Kiedy w tajemniczych okolicznościach ojciec Meggie zostaje porwany, jego córka wraz z prawdziwymi i fikcyjnymi, książkowymi przyjaciółmi bez wahania rusza mu na ratunek.

• Baczyński, reż. Konrad Piwowarski, Polska 2013, czas: 66', dokument fabularyzowany, dla młodzieży licealnej.

Film przedstawia postać poety pokolenia wojennego, Krzysztof Kamila Baczyńskiego. Obraz realizowany jest w dwóch przestrzeniach czasowych: współczesnej i wojennej. Rzeczywistość współczesna pokazana jest w czarno-białej konwencji slamu, poświęconego twórczości poety. Czas wojny to impresja na temat życia Krzysztofa Baczyńskiego.

• Cienista dolina (Shadowlands), reż. Richard Attenbourough, Wielka Brytania 1993, czas: 131', film fabularny.

Film opowiada prawdziwą historię małżeństwa brytyjskiego pisarza C.S. Lewisa z amerykańską pisarką Joy Gresham. Ich znajomość zaczyna się od bogatej korespondencji. Uporządkowane życie starego kawalera, wykładowcy Oksfordu i autora Opowieści z Narnii zostaje zakłócone z powodu nagłego uczucia do Joy. Niestety, dziennikarka jest śmiertelnie chora. Film opowiada o wartościach, które towarzyszą każdemu człowiekowi, o potrzebie bliskości i miłości, o bezinteresownym oddaniu, cierpieniu oraz wierności swoim zasadom.

• Charing Cross 84 (Charing Cross Roud), USA, Wielka Brytania 1987, czas: 64', film familijny.

Akcja filmu toczy się w czasach powojennych. Opowiada historię ponad dwudziestoletniej korespondencyjnej przyjaźni między londyńskim antykwariuszem Frankiem Doelem a nowojorską pisarką Helen Hanff. Znakomite role Anthony’ego Hopkinsa i Ann Bancroft.

• Fantastyczne latające książki Pana Morrisa Lessmore (The fantastic flying books of Mr. Morris Lessmore),reż. Brandon Oldenburg, William Joyce, USA 2011, czas: 17', animowany film krótkometrażowy.

Ten krótki film może oglądać każdy miłośnik książek – zarówno początkujący, który zaczyna swoją przygodę z literaturą, jak i dojrzały czytelnik, dla którego świat bez literatury byłby uboższy. Obraz można oglądać na kilku poziomach, gdyż zawiera wiele tropów. Odnalezienie ich to wielka przyjemność dla kinomana i czytelnika. Film jest również zwykłą historią pana Morrisa Lessmore’a, który latające książki musi nakarmić płatkami w kształcie liter i ubrać je w okładki.

• Gdy Hitler ukradł różowego króliczka (Als Hitler das rosa Kaninchen stahl), reż. Carolina Link, Niemcy, Szwajcaria 2019, czas: 119', film fabularny.

To obraz wojny widziany oczami dziewięcioletniej Anny, która w 1933 roku wraz z matką i bratem jest zmuszona opuścić Berlin z powodu pochodzenia swojego ojca, żydowskiego dziennikarza. W pośpiechu zostawia w Berlinie, oprócz szkolnych przyjaciół, ukochanej niani i całego dziecięcego świata swoją ulubioną zabawkę, różowego króliczka. Jej życie staje się wędrówką. Razem z rodzicami przenosi się do Szwajcarii, a potem Francji. Nie zna tamtejszych języków ani obyczajów, tęskni za bliskimi, a jej rodzinę dotyka ksenofobia. Film powstał na podstawie autobiograficznej książki Judith Kerr.

• Księgarnie Nowego Jorku (The Booksellers), reż. D.W. Young, USA 2019, czas: 99', film dokumentalny.

Bohaterami filmu są najbardziej znane, ale również kameralne księgarnie, angielskie indie bookstores Nowego Jorku. Poznajemy w nich księgarzy, introligatorów i antykwariuszy, którzy z pasją opowiadają o swoim zawodzie. Rozmawia z nimi podczas Nowojorskich Targów Antykwarystycznych Parker Pose, aktorka i producentka filmu. Targi obywają się w starym budynku, godnym bibliofilskich egzemplarzy przy Upper East Side. Film uświadamia nam, że literaturze zawdzięczamy wszystko, czym jesteśmy i czym byliśmy. Jeśli znikną książki, znikną też bezpowrotnie zapisane w nich historie, a w nich myśli i marzenia ludzkości.

• Miss Potter (Miss Potter), reż. Chris Noonan, USA, Wielka Brytania 2006, czas: 92', film fabularny.

Film biograficzny o życiu Beatrix Potter, autorki i ilustratorki powiastek i wierszy dla dzieci. Głównymi bohaterami jej książek, obok innych zwierząt, były króliki. Pierwsza książka panny Potter została wydana za jej własne pieniądze. Jej tytuł to: Piotruś Królik. Pisarka z epoki wiktoriańskiej wzbudzała zainteresowanie swoim nietuzinkowym jak na tamte czasy życiem. Chciała żyć na łonie natury i obserwować przyrodę. Dzięki wydaniu własnych książek, mimo sprzeciwu najbliższych, mogła spełnić swoje marzenie i założyć farmę. Jej rodzina uważała to za życie niegodne damy.

• Niekończąca się opowieść (Neverending story, Die Unenddliche Geschichte), reż. Wolfgang Petersen, Niemcy, USA 1984, czas: 102’, film familijny.

Adaptacja powieści fantasy Michaela Ende. Kolejny film o tym, jak fikcja wkracza w realny świat bohatera i bezpośrednio wpływa na jego przeżycia. Tym razem przydarza się to chłopcu o imieniu Bastian. Dzięki splotowi niezwykłych zdarzeń znajduje on w księgarni tajemniczą książkę i rozpoczyna swoją fantastyczną przygodę.

• Ostatnia stacja (The Last Station), reż. Michel Hoffman,Niemcy, Rosja, Wielka Brytania 2009, czas: 110', film fabularny.

Opowieść o ostatnich chwilach życia Lwa Tołstoja. Pokazuje zmagania autora Wojny i pokoju z jego wizją życia, próbą odnalezienia harmonii między sławą a bogactwem, dobrem bliskich a wiernością własnym zasadom. Poznajemy mieszkańca Leśnej Polany w chwili, gdy postanawia przepisać swoje dobra materialne i prawa autorskie narodowi rosyjskiemu. Od tej chwili jego życie rodzinne zamienia się w koszmar. Zofia Andriejewna – żona – sprzeciwia się jego woli. Walczy z mężem, wbrew jego filozofii życia, by nie dopuścić do realizacji tych planów.

• Papusza, reż. Joanna Kos-Krauze, Krzysztof Krauze, Polska 2013, czas: 131', film fabularny.

Historia cygańskiej poetki, która postanowiła, że wbrew wszystkim nauczy się czytać. Jej talent odkrył przypadkowo młody poeta Jerzy Ficowski, którego wspierał w promowaniu jej utworów Julian Tuwim. Za swoją wrażliwość Bronisława Wajs, bo tak nazywała się Papusza, zapłaciła ogromną cenę – wykluczenia ze społeczności romskiej, osamotnienia i nędzy. Jest to piękna, refleksyjna opowieść o trudnym życiu wyklętej poetki, która do końca pozostała wierna sobie.

• Ratując Pana Banksa (Saving Mr. Banks) reż. John Lee Hanccock, Australia, USA, Wielka Brytania 2013, czas: 126', film fabularny.

Walt Disney, pragnąc dotrzymać obietnicy danej córce, przez dwadzieścia lat próbuje zdobyć prawa autorskie do ekranizacji książki Mary Poppins. Nie jest to łatwe, jej autorka, Pamela L. Travers, nie daje się łatwo przekonać. Film opowiada o spotkaniu pisarki z Waltem Disneyem. Jest również wspaniałą podróżą do wspomnień z dzieciństwa.

• Złodziejka książek (The Book Thief), reż. Brian Percival, Niemcy, USA 2013, czas: 131', film familijny.

Film jest ekranizacją książki australijskiego pisarza, Marcusa Zusaka, pod tym samym tytułem. Opowiada o fascynacji książkami nastoletniej bohaterki, Liesel Meminger w przededniu i podczas II wojny światowej. Bohaterka w wyniku zdarzeń wojennych trafia do przybranej rodziny. W fikcyjnym miasteczku na przedmieściach Monachium, dzięki pomocy swojego niezwykłego opiekuna, uczy się czytać i pisać. Ta umiejętność pomaga jej przetrwać trudne chwile wojny. Czytanie i spisywanie własnych przeżyć staje się dla niej sposobem, by przetrwać.

Beata Kozyra