Pomysł stworzenia „szkoły życia” dla dziewcząt, jaką jest Akademia Królowej Jadwigi, oparta na polskiej tradycji wychowania (zakorzenionej w europejskiej cywilizacji łacińskiej), zrodził się jako odpowiedź na braki i potrzeby współczesnego systemu edukacji.

Szkoły uczą dziś przede wszystkim testowo ocenianych kompetencji, posługując się przy tym metodami projektowania i rozwijania kreatywności. Zapomina się natomiast o sprawach najważniejszych, czyli o kształtowaniu myślenia, moralności i rozwijaniu charakteru uczniów. Dzieci, młodzież, i my wszyscy tak naprawdę, poddaliśmy się relatywizacji sensu całego życia – wszystko staje się względne i niejednoznaczne. Realizowanie własnych potrzeb zastępuje zasadę powinności, która dla poprzednich pokoleń stanowiła bardzo ważną motywację ich decyzji.

Patronką Akademii jest św. Jadwiga Królowa. Czy niezwykła postać sprzed 600 lat, powszechnie niegdyś czczona i szanowana, może fascynować również dzisiaj? Niewątpliwie tak, zwłaszcza przedstawicieli polskiej duchowej elity, na nowo wyrastającej w każdym pokoleniu. Wartości nadające życiu sens są dla niej najważniejsze. Jadwiga doskonale rozumiała, na czym polega potęga jej królewskiego serca. Dzięki sile ducha, wrażliwości serca na los drugiego człowieka, mądrości, dobroci heroicznie pokonała wątpliwości i rozterki, podjęła się swojego zadania: okres sprawowania jej rządów stał się początkiem potęgi Polski Jagiellonów, zwłaszcza w dziedzinie edukacji i kultury.

Akademia Królowej Jadwigi, z siedzibą w Poznaniu, od dziesięciu lat realizuje program oparty na założeniach edukacji klasycznej. Podejmując starania o kształtowanie wrażliwości i tożsamości osobowej dziewcząt, troszczymy się też o ochronę ich zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego. Pragniemy, aby w dążeniu do pełni człowieczeństwa dziewczęta uczyły się rozumieć, oceniać i działać, co prowadzić ma do samowychowania, tak aby ich przyszłe wybory nie wynikały wprost z nakazów i zakazów, ale z potrzeby serca.

Czym jest edukacja klasyczna oraz wychowanie personalistyczne?

Co znaczy, że coś jest klasyczne? W słowie tym zawiera się jakiś uniwersalny ideał, na przykład kształtu, harmonii, proporcji, myślenia, charakteru, sensu; ideał, którego początki sięgają czasów antycznych, a który w kolejnych wiekach stanowił podstawę zintegrowanego rozwoju kulturowego. Klasyczna edukacja należy do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, które zwane jest też cywilizacją łacińską, a wywodzi się z greckiej filozofii, prawa rzymskiego oraz etyki chrześcijańskiej.

Wychowanie personalistyczne, czyli osobowe, to ukierunkowanie i pomoc w odkrywaniu prawdy, wzmacnianie woli w dążeniu do dobra i piękna oraz kształtowanie charakteru. Wewnętrzna siła wypływa z uformowanego charakteru, rozumianego jako ugruntowane, mocne przekonania, uporządkowana sfera emocjonalna oraz zdolność podejmowania decyzji i wprowadzania ich w życie. Pierwszym zadaniem wychowania jest wprowadzić ład we wszystkie władze człowieka, rozwinąć je i usamodzielnić (ład, miara, porządek, harmonia, ścisłość, dokładność). Wychowanie powinno być harmonijne, tzn. należy zachować równowagę: rozwijając duszę, nie zaniedbujemy ciała, pracując nad rozumem, nie tłumimy serca, kształcąc teoretycznie, nie zapominamy o praktyce i nie pomijamy piękna, strony estetycznej. Wówczas mówimy o potędze moralnej człowieka, który posiadł umiejętność pracy, zaradności, samodzielności.

Praktyka edukacyjna 

Formacja w Akademii Królowej Jadwigi obejmuje trzy grupy wiekowe, po trzy lata dla każdej grupy. Pierwszy stopień obejmuje wiek od 6 do 8 lat, drugi – od 9 do 11 lat, trzeci – od 12 do 15 lat. Natomiast w ostatnim stopniu, czyli collegium, uczestniczą dziewczęta i młode kobiety mające od 16 do 25 lat. Każdy rok formacji dotyczy innego obszaru tematycznego: prawdy, dobra lub piękna.

Najmłodsze uczestniczki mają więc sześć lat, najstarsze – około dwudziestu pięciu.
A każda chce być „dziewczyną z klasą”. W Akademii dowiadują się, że w praktyce oznacza to odkrywanie, na czym polega godność kobiety, poznającej i wcielającej w życie klasyczne ideały prawdy, dobra i piękna. Nie zatrzymujemy się jedynie na pięknie, które widać na zewnątrz i które nie jest celem samym w sobie, ale ma ono wyrażać wnętrze, być odbiciem ducha. Na różnym etapie formacji przywołujemy wzory osobowe, przede wszystkim patronkę Królową Jadwigę, ale też Edytę Stein i inne niezwykłe dziewczęta i kobiety, które mogą inspirować nasze uczestniczki. 

Na każdym stopniu realizowany jest jednocześnie ten sam temat, jednakże treść i forma dostosowane są do wieku na adekwatnym poziomie. Dzięki temu możliwe staje się rozpoczęcie formacji w dowolnym momencie i pogłębianie poznanych wcześniej treści w kolejnych cyklach. Podczas formacji letniej dziewczęta odkrywają, na czym polega godność kobiety, która jest godnością córki króla. Dlatego rok rozpoczyna się tygodniowym wyjazdem letnim do pałacu. Dalszy ciąg formacji, w pierwsze soboty miesiąca od października do czerwca, spędzają w szkolnych ławkach. Uczą się w ten sposób zachowania równowagi w życiu, wytrwałości, konsekwentnej pracy nad swoim charakterem i tego, że wszystko, co dobre, musi kosztować. Wręczamy dziewczętom klucze i uczymy nimi otwierać drzwi do tego, co nazywamy szczęśliwym życiem.

Klucze

Ostatnie dwa lata przyspieszyły proces dojrzewania dzieci i młodzieży: samotna nauka online, poczucie wyobcowania, lęki – to problemy, wobec których stajemy wszyscy. Co zrobić?

Podczas ostatniej formacji letniej uderzała dojrzałość wypowiedzi uczestniczek. – Docenianie małych rzeczy, kontemplacja i wyciszenie, zwracanie uwagi na drugiego człowieka, rekolekcje, nauka umiarkowania, nauka rozumienia i nieoceniania innych – to wypracowane przez grupę Marty sposoby radzenia sobie z zalewem egoizmu, egocentryzmu, współzawodnictwa, wygodnego i łatwego życia bez wartości. Grupa Weroniki na problem niskiej odporności psychicznej, depresji i zamykania się w sobie proponuje kolejne rozwiązania: poznanie swojej tożsamości i znalezienie odpowiedzi na pytanie, kim jestem, skąd pochodzę i jaki jest sens mojego życia; praca nad sobą i pokonywanie siebie, wiara w Boga, pasje, samokształcenie.

Uczestniczki Akademii bardzo mile wspominają dni spędzone w pałacu, gdzie oprócz zajęć z psychologii czy filozofii uczyły się tańca, śpiewu czy savoir-vivre'u. – Dla mnie dziewczyna z klasą to taka, która ma świadomość własnej godności opartej na Panu Bogu – twierdzi Elżbieta. – Nie chodzi tu o wywyższanie się, ale o szacunek dla samej siebie i drugiego człowieka.

A na zajęciach III stopnia dziewczęta dzielą się swoimi przemyśleniami w rozmowie o odkrywaniu piękna: – Czasem, kiedy słyszymy jakiś klasyczny utwór, myślimy: co to w ogóle jest? Tego się nie da słuchać! Ale kiedy zaczynamy uczyć się grania tego utworu, rozpracowywać go nuta po nucie, nagle odkrywamy w nim rzeczy, których wcześniej nie dostrzegaliśmy i które nas zachwycają – możemy usłyszeć, nieco zaskoczeni dojrzałością dziewcząt w wieku 12–15 lat.

ŁADne kobiety

Dziewczęta w Akademii słyszą od nauczycieli słowa wypowiedziane swego czasu przez bł. Prymasa Tysiąclecia, ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego: „Wiecie, co znaczy ładny? To znaczy pełen ładu. Musicie być ładne, to znaczy – uporządkowane, zharmonizowane we wszystkim: uczucie musi być w harmonii z wolą i rozumem, a całe zachowanie musi być wyrazem ładu wewnętrznego – musi być ładne”. Jak dojść do tego ładu i harmonii? Zależy nam na tym, by widziały siebie jako całość, złożoną nie tylko z ciała, ale także z duszy i ducha, by były dziewczynami do tańca i różańca. Takimi, które będą umiały nosić perły, ale jadąc autobusem, wyjmą różaniec i będą się na nim modlić.

Nie tylko idee 

Do Akademii trafiają dziewczęta i młode kobiety z całej Polski. Zosia wraz z siostrami dotarły do Akademii dziewięć lat temu. Niedawno, podczas dziesiątego jubileuszu Akademii Królowej Jadwigi, dzieliła się swoimi wspomnieniami: „Miałam 11 lat, kiedy pierwszy raz przekroczyłam próg Akademii. Jako mała dziewczynka nie wiedziałam wtedy jeszcze, jak bardzo ten dzień wpłynie na moją przyszłość. Nie mogę powiedzieć, że zawsze było łatwo… Myślę, że jak każda młoda, dorastająca dziewczyna byłam burzą emocji i nie wszystko rozumiałam, czy nawet chciałam zrozumieć. Niezwykle ważne było to, że Akademia zawsze była blisko, a Akademia św. Królowej Jadwigi to ludzie. Ludzie o rozpalonych przez Boga sercach, gotowych do szerzenia płomienia miłości, którzy uświadomili mi, że nie są to tylko piękne idee. Przez te wszystkie lata formacja, którą otrzymywałam, pomagała mi powoli przemienić się z dziewczynki w świadomą kobietę. Mogę śmiało stwierdzić, że oprócz przyjaźni, które zawarłam tu na całe życie, przede wszystkim poznałam siebie. Stałam się świadoma swoich zalet i wad, nad którymi uczyłam się pracować, wiem, jak kształtować własny charakter, znam swoją wartość i dostrzegam ją w oczach Boga. Odkryłam swoje powołanie, ale przede wszystkim nauczyłam się, że życie jest służbą, służbą Bogu i drugiemu człowiekowi”.

Kształtowania podobnych cech oczekują rodzice posyłający swoje pociechy do Akademii Królowej Jadwigi. – Zależy nam na tym, żeby nasza córka nie była egoistką, ale miała otwarte serce, była dobra dla innych – mówi pan Przemysław, tata Ani z najmłodszej grupy. Cieszymy się, że tutaj przekazywane są ważne dla nas wartości, że dzieci uczą się patriotyzmu. Pani Katarzyna, mama starszej dziewczynki podkreśla: Poczucie wdzięczności i spokojnej duchowej radości towarzyszy nam jako rodzicom. Zaproponowany program i idea zajęć pod każdym względem wydają mi się niezwykle obiecujące i wartościowe. Koncepcja i plan zajęć wydają się nie tylko bardzo ciekawe, ale niezwykle cenne i pomocne w procesie formacji i wychowywania córki.

Słowa te potwierdzają, jak ważne jest zadanie podejmowane w naszej Akademii – ukazanie słuchaczkom sensu niełatwej drogi wymagania od siebie, drogi wytrwałej pracy, która prowadzi do pełni człowieczeństwa – do mądrości – do szczęścia.

Więcej informacji o Akademii Królowej Jadwigi znajdziesz na stronie www.akademiacrh.pl

Magdalena Zamoyska