Gry planszowe mają to do siebie, że gromadzą wokół siebie ludzi. Nic więc dziwnego, że coraz więcej grup przyjaciół znajduje we wspólnym graniu sposób na spędzanie wolnego czasu. Często są to gry imprezowe, o prostych zasadach i generujące salwy śmiechu, ale dostępnych jest też bardzo wiele gier, które swoją złożonością przerażają zwykłych śmiertelników. Skomplikowane zasady zawarte w kilkudziesięciostronicowych instrukcjach, różnorodne mechaniki, wielogodzinne kampanie, a nawet sama mnogość elementów – to bez wątpienia bariery, które potrafią przezwyciężyć jedynie najwytrwalsi entuzjaści.

Pozostając jednak wśród śmiertelników, polecę grę, która nie powinna przerazić, a doskonale sprawdzi się w gronie przyjaciół na kilka dłuższych wspólnych wieczorów. Wyzwaniem nie będzie złożoność zasad czy mnogość elementów, ale umiejętne prowadzenie śledztwa. Detektyw. Kryminalna gra planszowa wydawnictwa Portal to nie jest jednak typowa planszówka, gdyż rozgrywka zdecydowanie wykracza poza planszę. Uczestnicy nie grają detektywami, ale na te kilka wieczorów się nimi stają. Będą musieli rozwiązać pięć powiązanych ze sobą spraw kryminalnych (ujętych w pięć scenariuszy). Warto zatem, by do rozgrywek zasiadał stały zespół przyjaciół.  Rozwiązanie każdej sprawy powinno zająć około 2–3 godzin, choć lepiej zarezerwować sobie nieco więcej czasu. Do stołu może usiąść do 5 uczestników od 14 roku życia.

Gracze wcielą się w role detektywów pracujących dla rządowej agencji Antares – najlepiej rozwiniętej agencji śledczej na świecie, posługującej się najnowocześniejszymi zdobyczami technologii informatycznej, kryminalistyki i psychologii. Niczym prawdziwi inspektorzy będą przemieszczać się między lokacjami, by szukać śladów w terenie czy korzystać z usług laboratorium. Będą przeglądać specjalnie stworzoną internetową Bazę Danych Antares, która zawiera informacje zgromadzone przez FBI, policję, wojsko i służby wywiadowcze. Pozwoli im to analizować i porównywać materiał dowodowy, taki jak akta personalne, transkrypcje rozmów, odciski palców, ślady krwi czy inne znalezione tropy. Poza tym przyda się dostęp do internetu, gdyż niektóre informacje będzie można znaleźć w encyklopedii (choćby Wikipedii) czy na mapie. Czasem zdobyta w ten sposób wiedza utwierdzi śledczych w jakimś przekonaniu, innym zaś razem pozwoli zweryfikować zeznania świadków. Nie jest to warunek konieczny, ale bez wątpienia wpływa na fabułę i realizm prowadzonych śledztw.

Wszyscy gracze tworzą zespół i współpracują, by ustalić dalsze działania. Nie ma w tej grze ruchów indywidualnymi postaciami, choć każdy na początku wybiera swojego śledczego, który ma określone zdolności. Żetony umiejętności trafiają jednak do wspólnej puli. Najważniejszym elementem gry jest dyskusja, która pozwoli graczom wybierać odpowiednią ścieżkę działania, a ostatecznie umożliwi im ustalić najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie dokonanej zbrodni.

Mechanika gry jest bardzo prosta. Na planszy znajdziemy lokacje takie jak posterunek, sąd czy laboratorium, między którymi będą poruszać się detektywi, a także tor dni i tor czasu. Są one bardzo ważne, gdyż każda sprawa ma swój limit i musi zostać rozwiązana w określonym czasie. Przemieszczanie się między lokacjami zajmuje godzinę, trzeba więc mądrze planować, żeby dobrze wykorzystać godziny pracy i zdobyć jak najwięcej informacji. Ponadto po godzinie 16.00 zaczynają się nadgodziny, które przyczyniają się do podniesienia poziomu stresu.

Wydawca sugeruje, żeby detektywi podzielili się obowiązkami, co może usprawnić rozgrywkę, ale przede wszystkim pozwoli graczom jeszcze bardziej się zaangażować i poczuć klimat śledztwa. Tak więc przyda się osoba, która będzie tworzyła rzetelne notatki. W całej kampanii mają one ogromne znaczenie. Należy pamiętać, że sprawy są ze sobą powiązane, więc informacja z jednego scenariusza może być bardzo przydatna w kolejnych. Inny śledczy może być odpowiedzialny za znajdowanie informacji w internecie i prowadzenie bazy danych – wpisywanie sygnatur i otwieranie właściwych wpisów. Będzie też potrzebny ktoś odpowiedzialny za karty tropów, ich porządkowanie i ponowne rozpatrywanie. Na pewno przyda się narrator, który będzie głośno czytał i zadba o odpowiedni klimat. Jeśli gracze mają taką możliwość, mogą zaopatrzyć się w tablicę korkową, która posłuży do stworzenia mapy myśli. Zdecydowanie łatwiej będzie połączyć różne fakty i osoby, a poziom doświadczenia prawdziwej pracy śledczej zdecydowanie wzrośnie. Detektyw. Kryminalna gra planszowa to bez wątpienia produkt wyjątkowy. Sprawdzi się nie tylko wśród miłośników książek, filmów i seriali kryminalnych, choć ci zapewne szczególnie ją docenią. Dzięki realizmowi i świetnej fabule osadzonej w XXI wieku pozwoli każdemu doświadczyć detektywistycznego rzemiosła. Trzeba dodać, że Detektyw to gra polskich autorów, która odniosła ogromny sukces na całym świecie. Została wydana w kilkunastu językach i zdobyła liczne nagrody i nominacje. Warto podjąć wyzwanie i sprawdzić, czy mamy intuicję godną prawdziwego detektywa.

Agnieszka Wojdyna