• Abel, twój brat, reż. Janusz Nasfeter, Polska 1970, czas: 87’, film fabularny dla młodego widza

Uczeń Karol Matulak stara się zaprzyjaźnić z kolegami z klasy. Nie ułatwia mu tego jego nadopiekuńcza mama. Jej zachowanie wobec Karola staje się przedmiotem drwin kolegów z klasy. Rówieśnicy szydzą i ranią chłopca z powodu jego dobrego, nienagannego zachowania, które dla nich jest obce. Balon, Zagrajek, Pacuch i Bacała to łobuziaki z lokalnego podwórka, którzy w życiu kierują się innymi zasadami. Pod wpływem klasowych chuliganów osamotniony chłopiec krzywdzi młodszego kolegę. Film pokazuje samotność w grupie i chęć dostosowania się do rówieśników, by uzyskać akceptację.

• Ciemnego pokoju nie trzeba się bać, reż. Jakub Czekaj, Polska 2009, czas: 38’, film krótkometrażowy

Jedenastoletnia dziewczynka Łata, wpatrzona w swojego ojca, przygotowuje w szkole występ z okazji Dnia Ojca. Wizerunek kochanego taty zmienia się w oczach córki, gdy ta zaczyna odkrywać jego prawdziwe oblicze. Film opowiada o codzienności w pozornie zwyczajnej polskiej rodzinie, która nie zawsze jest taka, jaką wymarzyła sobie główna bohaterka. Obraz wielokrotnie nagradzany na krajowych i międzynarodowych festiwalach z doskonale dostosowaną do tematu filmu muzyką Zygmunta Koniecznego w tle.

• Chce się żyć, reż. Maciej Pieprzyca, Polska 2013, czas: 112, film fabularny dla dorosłego widza

Prawdziwa historia niepełnosprawnego chłopca z porażeniem mózgowym. Mateusz walczy ze swoimi ograniczeniami przy wsparciu rodziny, mimo że lekarze, gdy przyszedł na świat, uznali, że chłopiec nie jest sprawny intelektualnie. Rodzice, nie zrażając się utrudnioną lub wręcz znikomą komunikacją nie poddają się i próbują za wszelką cenę zmienić życie syna. Znakomita kreacja aktorska Dawida Ogrodnika i rodziców, Doroty Kolak i Arkadiusza Jakubika.

• Dotknij nieba (I can only image), reż. Andrew Edwin, Jon Erwin, USA 2018, czas: 110, film fabularny

To kolejny film, który pokazuje autentyczne życie młodego chłopca, Barta Millarda, wychowywanego przez despotycznego i agresywnego ojca. Jego trudności wynikające z samotności i niełatwego życia rodzinnego stały się impulsem do rozwoju i powstania muzycznego przeboju muzyki chrześcijańskiej, który znany jest na całym świecie.

• Do zobaczenia, chłopcy (Au Revoir les enfants), reż. Louis Malle, Francja, RFN, Włochy 1978, czas: 104, fabularny film dla młodzieży

Oparty na osobistych wspomnieniach z czasów wojny film wybitnego reżysera Louisa Malla. Czas francuskiej okupacji pokazuje trudne dzieciństwo chłopców z katolickiego internatu, w którym ukrywani są trzej żydowscy uczniowie. W ciągłym strachu i niepewności próbują przetrwać ten trudny czas .

• Jestem przeciw, reż. Andrzej Trzos Rastawiecki, Polska 1985, czas: 84’, film fabularny

Film pokazuje problem narkomanii wśród młodzieży w latach osiemdziesiątych w Polsce. Jego wiodący temat to próba walki z uzależnieniem Jacka i Joli, którzy uciekają z ośrodka Monaru Marka Kotańskiego, by powrócić do nałogu. Nie wytrzymują czasu abstynencji, a w  Monarze stosowane są twarde zasady, które muszą być respektowane przez jego mieszkańców.

• Kafarnaum, reż. Nadine Labaki, Liban, USA 2018, czas: 120’, film fabularny

Film ukazuje nędzę życia w Bejrucie z perspektywy dziecka, dwunastoletniego Zejna. Mieszka on wraz z licznym rodzeństwem w bejruckich slumsach. Jego dzieciństwo jest trudne, naznaczone biedą, przemocą i brakiem poczucia bezpieczeństwa. W przyspieszonym tempie musi dorosnąć. Wraz z rodzeństwem jest zmuszony przez swoich niezaradnych życiowo rodziców do pracy. Pomimo wszystko walczy o godne życie nie tylko dla siebie, ale również dla swojej ukochanej siostry.

• Koniec wakacji, reż. Stanisław Jędryka, Polska, 1974, czas: 86’, fabularny film dla młodzieży

Ekranizacja książki Janusza Domagalika. Koniec wakacji to opowieść o życiu nastolatka u progu dorosłego życia. Jego rodzice rozstają się. Jurek – główny bohater – zostaje zaskoczony odejściem matki z domu, nie zna powodu jej odejścia od ojca. Nikt z nim o tym nie rozmawia. Z czasem okazuje się, że matka postanawia związać się z innym mężczyzną, a on pozostaje pod opieką ojca. Poznaje przebywającą na wakacjach dziewczynę z dużego miasta, która fascynuje go swoim zachowaniem.

• Lato, kiedy nauczyłam się latać (Leto kada sam naučila da letim), reż. Radivoje Andrić, Bułgaria, Chorwacja, Serbia, Słowacja 2022, czas: 80’, familijny film fabularny

Film pokazuje pozornie nieciekawe wakacje Sophie u rodziny nad Morzem Śródziemnym. Dziewczynka mieszka u dwóch ciotek. Niespodziewana choroba jednej z nich staje się impulsem do pojednania skłóconej rodziny. Życie rodzinne i dobre relacje stają się najwyższymi wartościami w życiu nastolatki i powodem do szczęścia.

• Listy do Boga (Letters to God),reż.David Nixon, USA 2010, czas: 110, film familijny

Przejmujący film o umieraniu ośmioletniego Tylera. Nieuleczalnie chory chłopiec pisze pełne ufności i zawierzenia listy do Boga. Współautorem scenariusza jest Patrick Doughte, ojciec zmarłego na nowotwór dziesięciolatka, który opisał swoje wspomnienia i przeżycia związane ze śmiercią syna. Postawa życiowa bohatera stała się wzorem i inspiracją do zmiany życia wielu osób.

• Nazywam się cukinia (Ma Vie de Courgette), reż. Claude Barrras, Francja, Szwajcaria, 2016, czas: 66’, animowany film familijny

W filmie pokazane jest trudne dzieciństwo chłopca, który trafia po śmierci matki do sierocińca. Wcześniej jego życie nie wyglądało lepiej. Mama nadużywała alkoholu i zachowywała się agresywnie wobec syna. Cukinia, bo tak nazywał siebie bohater, trafia do miejsca, gdzie mieszkają dzieci, które podobnie jak on doznały przemocy w rodzinnym domu. Film jest ekranizacją powieści Gillesa Parisa, wydanej wcześniej pod tytułem To ja, Matołek.

• Oskar i pani Róża(Oscar et la Dame Rose), reż. Eric-Emmanuel Schmitt, Belgia, Francja, Kanada 2009, czas: 105’, film familijny

Swobodna ekranizacja książki Erica-Emmanuela Schmitta, wyreżyserowana przez samego autora książki, przedstawia historię nieuleczalnie chorego chłopca. Swoje ostatnie dni spędza on w szpitalu pod życzliwą opieką niezwykłej pani Róży, którą przypadkowo poznaje na korytarzu. To właśnie ona jest jedynym wsparciem dla Oskara. Jest prawdziwą przyjaciółką, wspiera go w cierpieniu i osamotnieniu. Piękny film o przemijaniu i pogodzeniu się z mijającym życiem.

• Pan od muzyki (Les Choristes), reż. Christophe Barratier, Francja 2004, czas: 95’, film fabularny

Francja, połowa XX wieku. Bezrobotny nauczyciel muzyki podejmuje pracę w internacie dla trudnej młodzieży. Buduje relacje ze swoimi podopiecznymi w oparciu o wzajemne zrozumienie i życzliwość. Sprzeciwia się zasadom terroru,  bezlitosnej dyscypliny i zastraszaniu chłopców. Wprowadza swoich uczniów w krainę łagodności i uwrażliwia ich na piękno muzyki. Obraz o powołaniu i zrozumieniu, które daje siłę w pokonywaniu trudów dnia codziennego i nadzieję na przyszłość.

• Sonata, reż. Bartosz Blaschke, Polska 2021, czas: 118’, film fabularny

Historia Grzegorza Płonki, który w dzieciństwie został zdiagnozowany jako dziecko z autyzmem. Chłopiec nie umiał funkcjonować w zwyczajnym środowisku szkolnym. Dzięki determinacji rodziców i walki o syna dopiero w wieku czternastu lat stwierdzono u niego niedosłuch. Poddano go ryzykownemu zabiegowi wszczepienia implantu, dzięki czemu chłopiec odzyskał słuch, mógł rozwijać ukryty wcześniej talent muzyczny i w końcu zagrać ulubioną Sonatę Księżycową Beethovena.

• Szaleństwo Majki Skowron, reż. Stanisław Jędryka, Polska 1976, serial

Ekranizacja książki A. Minkowskiego pod tym samym tytułem. Majka ucieka z domu, by w ten sposób okazać swój młodzieńczy bunt wobec ojca, który w jej oczach jako dyrektor przedsiębiorstwa zachował się w sposób konformistyczny. Ariel, drugi bohater, nie akceptuje nowego związku ojca, komendanta posterunku wodnego z miejscową lekarką. Dla obojga okres dojrzewania to czas buntu wobec postaw rodzicielskich, których nie akceptują. Ich decyzje mają wpływ na relacje rodzinne.

• Śubuk,reż. Jacek Lusiński, Polska 2022, czas: 112’, film fabularny

Scenariusz filmu powstał w oparciu o prawdziwe historie z życia wielu matek autystycznych dzieci. To pełna optymizmu, choć trudna opowieść o innym postrzeganiu świata, miłości macierzyńskiej i determinacji rodzicielskiej, której moc jest w stanie zmienić bezduszny system edukacji. To niewątpliwie potrzebny film, który ukazuje zmagania często osamotnionych rodziców z chorobą dziecka.

• Wrony, reż. Dorota Kędzierzawska, Polska 1994, czas: 66, film fabularny

Dziewięcioletnia bohaterka pokazana jest w sytuacji odrzucenia i braku akceptacji przez szkolnych rówieśników. Dziewczynka wędruje po mieście, zaglądając do okien domów, szuka bliskości, której nie znajduje w domu. W akcie desperacji uprowadza małą dziewczynkę, dla której stara się być czuła, jak tylko potrafi. Spełnia swoje marzenia bliskości. Piękny film o samotności dziecka wśród dorosłych ze znakomitymi, magicznymi zdjęciami Artura Reinharta i muzyką Włodzimierza Pawlika.

Beata Kozyra