Za co warto umierać? Myśli o tym, dla czego warto żyć  (Things worth dying for: Thoughts on a Life Worth Living) – publikacja autorstwa amerykańskiego arcybiskupa Charles’a J. Chaput OFMCap w tłumaczeniu M. Sobolewskiej, wydana przez Wydawnictwo Sióstr Loretanek w Warszawie w 2022  roku jest niezwykle ciekawą pracą. Autor umiejętnie łączy w niej pasję teologa z refleksją socjologiczną i antropologiczną. 

Publikacja składa się z 9 rozdziałów. Zawiera cenny wątek autobiograficzny, stanowiący imponujące świadectwo wiary i wzrastania w rodzinie, gdzie religia i pobożne praktyki były wplecione w codzienny porządek dnia: „co niedziela chodziliśmy razem do kościoła, a co dwa tygodnie do spowiedzi (…). Od rodziców nauczyłem się kochać” (s. 63).

Abp Chaput podejmuje fundamentalne tematy takie jak: honor, patriotyzm, przyjaźń, pamięć, sens. Wymienione wartości wymienia jako te, dla których warto się poświęcać. W rozdziale pt. Cicho, w głąb tej dobrej nocy autor poświęca wiele uwagi problematyce przemijania i śmierci, tudzież sposobowi spojrzenia na sprawę odejścia z tego świata mnichów. Starotestamentalną refleksję o śmierci uzupełnia konstatacją o Chrystusie. Jego wyjaśnienia o uzdrowieniach dokonywanych przez Jezusa, które stanowią zapowiedź Jego ostatecznego zwycięstwa nad śmiercią, dodają czytelnikowi otuchy i nadziei. Ukazują bowiem śmierć jako przejście do wiecznego bytowania z miłującym Bogiem. Lektura pomaga niewątpliwie uzdrowić dramat doświadczenia utraty najbliższych.

Autor podejmuje dalej rozważania nad cnotami moralnymi, odwołując się do nauki Arystotelesa, Cycerona, Doktora Anielskiego. „Nie wystarczy, że dostaniemy to, czego pragniemy; trzeba jeszcze wyrobić sobie właściwe pragnienia” (s. 81). Wyjątkowo trafnie, z roztropnością teologa interpretuje dynamikę grzechu bałwochwalstwa. „Fałszywi bogowie, których sobie tworzymy – czy to rzeźbiąc ich własnymi rękami, czy też subtelniej, inwestując w coś swój czas, pragnienia, zdolności i pasje – zawsze na koniec przejmują nad nami władzę” (s. 98).

Arcybiskup z pasterską troską, odnosząc się do nauczania Jana Pawła II, wyszczególnia wartości, które pozwolą rodzinie rozwijać się, mimo wielorakich zagrożeń niesionych przez współczesne nurty myślowe. Wśród recept na rodzinne szczęście pojawia się: modlitwa, wdzięczność, stwarzanie przestrzeni ciszy, szacunek wobec życia, afirmacja cnót moralnych, właściwe pojmowanie wolności, a więc tylko i wyłącznie w odniesieniu jej do prawdy.

Kilka ostatnich stron opracowania poświęconych zostało imponującej refleksji o przyjaźni. Celem publikacji jest odpowiedź na pytanie, czemu warto poświęcić życie, by w gąszczu wielorakich współczesnych kuszących propozycji „materialistycznego bałwochwalstwa zmysłów” pozostać wewnętrznie wolnym i spełnionym. Jezus – żywy Bóg, jak ukazuje arcybiskup Filadelfii, ma moc prześwietlić najgłębszym sensem egzystencję każdego z nas. W Jego świętej obecności zwycięża w ludzkim życiu porządek miłości, a przestrzeń społeczna pozostaje bezpiecznym miejscem dla człowieka młodego i będącego u kresu ziemskiej pielgrzymki. Lektura pracy Charles’a J. Chaput skłania do refleksji i wprowadza nadzieję.

Agata Płatek